Szkoda całkowita w 2025 roku – kiedy ubezpieczyciel może ją orzec i czy to się opłaca?

Uczestniczyłeś w kolizji, a teraz w korespondencji od ubezpieczyciela padło hasło: „szkoda całkowita”. To jedno z najbardziej stresujących pojęć dla każdego właściciela pojazdu. Budzi lęk, niepewność i rodzi masę pytań: Czy to oznacza, że muszę zezłomować auto? Czy odszkodowanie będzie sprawiedliwe? Czy cokolwiek odzyskam?

Spokojnie. Szkoda całkowita to nie koniec świata, a jej zasady są jaśniejsze, niż mogłoby się wydawać. W tym kompleksowym przewodniku krok po kroku wyjaśnimy, czym w rzeczywistości jest szkoda całkowita z polisy OC i AC, jakie są Twoje prawa i co zrobić, by nie stracić na decyzji ubezpieczyciela.

Szkoda całkowita z OC sprawcy – co mówi prawo?

Gdy do uszkodzenia Twojego samochodu doszło nie z Twojej winy, likwidacja szkody odbywa się z polisy OC sprawcy. W tym przypadku zasady orzekania szkody całkowitej są ściśle określone przez Kodeks Cywilny.

Zasada jest prosta: szkoda całkowita z polisy OC sprawcy występuje wtedy, gdy koszt naprawy pojazdu przekracza jego wartość rynkową w dniu szkody.

• Jak ustalana jest wartość pojazdu? Ubezpieczyciel korzysta z profesjonalnych systemów (takich jak Eurotax czy Audatex) do oszacowania wartości Twojego auta tuż przed kolizją. Uwaga! To pierwszy moment, w którym musisz zachować czujność. Ubezpieczyciele często nie uwzględniają indywidualnych cech pojazdu, takich jak ponadprzeciętnie dobry stan, niski przebieg, dodatkowe wyposażenie czy fakt serwisowania w ASO. Może to prowadzić do celowego zaniżenia wartości Twojego samochodu.
• Jak ustalana jest wartość pozostałości (wraku)? Jeśli naprawa jest nieopłacalna, ubezpieczyciel wypłaca odszkodowanie, które jest różnicą między wartością auta sprzed szkody a wartością tego, co z niego zostało (czyli wraku). Wartość wraku jest najczęściej ustalana poprzez wystawienie go na wewnętrznej platformie aukcyjnej dla firm demontażowych i warsztatów. Najwyższa zaoferowana kwota staje się „wartością pozostałości”.Wzór na odszkodowanie wygląda więc tak: Odszkodowanie = Wartość pojazdu PRZED szkodą – Wartość pozostałości (wraku)
• Czy ubezpieczyciel musi pomóc sprzedać wrak? Tak. Zgodnie z rekomendacjami KNF, na Twój wniosek ubezpieczyciel powinien przedstawić Ci ofertę firmy, która na aukcji zadeklarowała chęć zakupu wraku za wylicytowaną kwotę. Nie masz obowiązku z niej korzystać, ale jest to dla Ciebie zabezpieczenie.

Szkoda całkowita z własnego AC – kluczowe różnice

Jeśli likwidujesz szkodę z własnej polisy Autocasco, sytuacja wygląda inaczej. Tutaj zasady dyktuje Twoja umowa, czyli Ogólne Warunki Ubezpieczenia (OWU), a nie Kodeks Cywilny.

Najważniejsza różnica to próg opłacalności naprawy. W przypadku AC, szkoda całkowita jest orzekana, gdy koszt naprawy przekroczy określony w umowie procent wartości pojazdu. Najczęściej jest to 70%.

Oznacza to, że jeśli Twój samochód jest wart 50 000 zł, a koszt naprawy wyniesie 40 000 zł (czyli 80% wartości), to z polisy AC zostanie orzeczona szkoda całkowita, mimo że z polisy OC byłaby to wciąż szkoda częściowa.

Wskazówka Eksperta: Podpisując umowę AC, zwróć uwagę, czy decydujesz się na stałą sumę ubezpieczenia (wartość auta z dnia polisy) czy zmienną (wartość rynkowa z dnia szkody). W przypadku starszych aut ta druga opcja może prowadzić do niższych odszkodowań.

Ubezpieczyciel orzekł szkodę całkowitą – co dalej? Krok po kroku

Otrzymałeś decyzję? Nie panikuj. To moment na chłodną analizę i działanie.

• Krok 1: Dokładnie przeanalizuj kalkulację. Nigdy nie przyjmuj jej bezkrytycznie. Sprawdź obie kluczowe kwoty: czy wartość Twojego pojazdu sprzed szkody nie została zaniżona i czy wartość wraku nie została zawyżona. Oba te działania pomniejszają Twoje odszkodowanie.
• Krok 2: Zakwestionuj wycenę, jeśli masz podstawy. Czy w wycenie uwzględniono Twoje nowe opony, dodatkowe wyposażenie (hak, instalacja LPG, lepsze audio), udokumentowaną historię serwisową? Każdy z tych elementów podnosi wartość pojazdu. Jeśli ubezpieczyciel je pominął, masz pełne prawo złożyć odwołanie.
• Krok 3: Skorzystaj z opinii niezależnego rzeczoznawcy. To Twój najsilniejszy argument. Jako ekspert, mogę przygotować profesjonalną kontr-wycenę, która realnie określi wartość Twojego auta. Co więcej, mogę wykazać, że kosztorys naprawy przygotowany przez ubezpieczyciela jest zaniżony. Udowodnienie, że rzetelny koszt naprawy jest jednak niższy niż wartość pojazdu, może doprowadzić do zmiany kwalifikacji szkody z całkowitej na częściową!
• Krok 4: Zdecyduj, co zrobić z wrakiem. Masz kilka opcji: możesz sprzedać go oferentowi z aukcji ubezpieczyciela, poszukać kupca na własną rękę (często można uzyskać lepszą cenę) lub, jeśli odszkodowanie na to pozwala, naprawić pojazd.

Mit obalony: „Szkoda całkowita oznacza, że auto idzie na złom”

To nieprawda. Orzeczenie szkody całkowitej jest jedynie kalkulacją finansową stwierdzającą, że naprawa jest ekonomicznie nieuzasadniona z punktu widzenia ubezpieczyciela.

Ty jako właściciel otrzymujesz odszkodowanie i wrak, i możesz z nimi zrobić, co zechcesz. Jeśli znajdziesz warsztat, który podejmie się naprawy w ramach otrzymanej kwoty (np. z użyciem części używanych), masz do tego pełne prawo. Po naprawie możesz dalej normalnie użytkować swój samochód.

Czujesz się zagubiony w kalkulacjach? Potrzebujesz pomocy?

Szkoda całkowita to nie wyrok dla Twojego auta, ale początek procesu, w którym warto mieć po swojej stronie fachową wiedzę. Pamiętaj, że masz prawo walczyć o sprawiedliwe odszkodowanie, które odzwierciedla realną stratę, jaką poniosłeś.